एक भारतीय व्यापारी जे विप्रो लिमिटेड स्थापन करण्यासाठी ओळखले जातात. त्यांनी विप्रोचे अध्यक्ष म्हणून काम केले आणि सध्या त्यांचा मुलगा या पदावर बसला आहे. त्याशिवाय, ते एक गुंतवणूकदार, अभियंता आणि एक परोपकारी माणूस व भारतीय आयटी उद्योगाचे सम्राट म्हणून प्रसिद्ध आहेत.
2010 मध्ये Asiaweek द्वारे जगातील 20 सर्वात शक्तिशाली पुरुषांमध्ये त्यांचे नाव होते. टाइम मॅगझिनने 2004 आणि 2011 मध्ये 100 सर्वात प्रभावशाली व्यक्तींच्या यादीत त्यांचे नाव दोनदा ठेवले होते. अनेक वर्षांपासून, जगातील 500 सर्वात प्रभावशाली मुस्लिमांमध्ये पुनरावृत्तीने सूचीबद्ध आहे. फोर्ब्सच्या 2019 च्या भारतातील सर्वात श्रीमंतांच्या यादीत 6.5 अब्ज डॉलर्सच्या अंदाजे संपत्तीसह तो एकोणिसाव्या क्रमांकावर होता.
| जन्म | 24 जुलै 1945 |
| जन्मस्थान व राष्ट्रीयत्व | मुंबई, भारत. |
| वय | 81 (2025) |
| शिक्षण | स्टॅनफोर्ड विद्यापीठ. |
| व्यवसाय | उद्योजक . |
| पद | संस्थापक आणि माजी अध्यक्ष, विप्रो. |
| NET Worth | $32.8 अब्ज. |
| वडील | मोहम्मद हाशेम प्रेमजी |
| पत्नी | यास्मीन |
| मुल | रिशाद प्रेमजी, तारिक |
अझीमचा जन्म मुंबईतील गुजराती मुस्लिम कुटुंबात झाला. त्यांचे वडील मोहम्मद हाशेम प्रेमजी ब्रह्मदेशाचा तांदूळ राजा म्हणून ओळखले जात होते. पाकिस्तानचे संस्थापक मुहम्मद अली जिना यांनी अझीमच्या वडिलांना पाकिस्तानात येण्याचे निमंत्रण दिले पण त्यांनी भारतातच राहणे पसंत केले. त्याने यास्मीनशी लग्न केले आणि या जोडप्याला रिशाद आणि तारिक ही दोन मुले झाली. Rishad Premji सध्या विप्रोचे अध्यक्ष आहेत.
शिक्षण: अझीमने स्टॅनफोर्ड विद्यापीठातून इलेक्ट्रिकल इंजिनीअरिंगमध्ये विज्ञान शाखेची पदवी घेतली. 1966 मध्ये वडिलांचे निधन झाल्याने वयाच्या 21 व्या वर्षी ते भारतात परतले.
भारतात परतल्यानंतर त्यांनी डिसेंबर 1945 मध्ये महाराष्ट्रातील अमळनेर येथे त्यांच्या वडिलांनी स्थापन केलेल्या विप्रोची जबाबदारी स्वीकारली. कंपनीचे नाव सुरुवातीला “वेस्टर्न इंडिया पाम रिफाइंड ऑइल लिमिटेड” असे होते आणि नंतर त्याचे संक्षिप्त रूप “विप्रो” असे करण्यात आले. कंपनीने सुरुवातीला किसान, सनफ्लॉवर आणि केम या नावाने भाजीपाला आणि शुद्ध तेलांचे उत्पादन केले. अझीम यांनी विप्रोची जबाबदारी स्वीकारल्यानंतर, कंपनीने दोन ते तीन वर्षांत आयटी आणि संगणकीय क्षेत्रात लक्ष केंद्रित करण्यास सुरुवात केली.
1977 मध्ये कंपनी पूर्वी विप्रो प्रॉडक्ट्स लिमिटेड म्हणून ओळखली जात होती आणि नंतर 1982 मध्ये विप्रो लिमिटेड म्हणून ओळखली जात होती. तुळशीवर आधारित कौटुंबिक साबण आणि विप्रो जास्मिन, एक टॉयलेट साबण लाँच केल्यामुळे कंपनीची वाढ होत गेली. अशा प्रकारे आगामी वर्षांच्या संदर्भात कंपनीचा विस्तार झाला.
२०२५ मध्ये अझीम प्रेमजी यांनी दोन महत्वाच्या घोषणांद्वारे पुन्हा एकदा समाजात प्रेरणा पसरवली. त्यांच्या Azim Premji Foundation ने ३ वर्षांत २,२५० कोटी रुपये मुलींच्या महाविद्यालयीन शिक्षणासाठी छात्रवृत्ती म्हणून दान करायचे आहेत. या योजनेत वर्षाला २.५ लाख मुलींना ₹३०,००० रुपये दर वर्षाला मिळणार आहेत—शैक्षणिक वर्ष २०२५–२६ पासून लागू होणार आहे
अझीम हे विप्रो लिमिटेडचे संस्थापक अध्यक्ष आहेत. सध्या,त्यांचा मुलगा Rishad विप्रोचा अध्यक्ष म्हणून काम करतो ज्यामध्ये ते जुलै 2019 मध्ये यशस्वी झाले. त्याआधी अझीम यांनी चार दशके विविधीकरण (diversification) आणि वाढी growth साठी विप्रोचे अध्यक्ष म्हणून काम केले.
मूलभूत साबण उत्पादने तयार करण्यापासून ते उच्च-तंत्रज्ञान क्षेत्रातील कंपनी बनवण्यापर्यंत त्यांनी विप्रोचे नेतृत्व केले. तो अखेरीस सॉफ्टवेअर उद्योगातील ( global leaders in the software industry ) जागतिक नेत्यांपैकी एक म्हणून विकसित झाला. विप्रोचे मुख्यालय बंगलोर, कर्नाटक, भारत येथे आहे.
अझीम यांच्या मार्गदर्शनाखाली, विप्रोने Sentine Computer Corporation या अमेरिकन कंपनीच्या सहकार्याने मिनी कॉम्प्युटर निर्मितीच्या उच्च-तंत्रज्ञान क्षेत्रात प्रवेश केला. अशाप्रकारे त्याने कंपनीचे लक्ष साबणांकडून सॉफ्टवेअरकडे वळवून त्यात आमूलाग्र बदल घडवून आणला.
परोपकारी : 2013 मध्ये, अझीमने द गिव्हिंग प्लेजवर स्वाक्षरी केली आणि त्याच्या संपत्तीपैकी किमान अर्धी रक्कम दान करण्याचे वचन दिले. भारतात शिक्षणाचा प्रसार करण्याच्या उद्देशाने त्यांनी अझीम प्रेमजी फाउंडेशन ही ना-नफा संस्था सुरू केली. त्यांनी 2.2 अब्ज डॉलरच्या देणगीतून आपली संस्था सुरू केली. 2020 च्या EdelGive Hurun India Philanthropy List मध्ये त्याने अव्वल स्थान पटकावले. अझीम प्रेमजी यांनी आर्थिक वर्ष 2021 मध्ये प्रतिदिन 27 कोटी रुपयांची देणगी दिली, सर्वाधिक देणगीदार रँक कायम राखले