Haldiram Case Study मराठी मध्ये
Haldiram एवढा मोठा ब्रँड कसा झाला ते या लेखेत तुम्हाला समजावण्याचा आमचा छोटासा प्रयत्न .
बीकानेर (राजस्थान, भारत) मधील छोट्या नमकीन दुकानातून कोट्यवधी डॉलर्सच्या कंपनीत वाढलेल्या आयकॉनिक भुजिया निर्माता हल्दीरामची कहाणी प्रेरणादायक आहे.
हल्दीरामचे मूल्य आज ३ अब्ज डॉलर्स (२१,००० कोटी) पेक्षा जास्त आहे पण एक महत्त्वाची बाब म्हणजे हल्दीरामच्या सर्व संस्थापक पिढ्यांमध्ये ८ व्या
वर्गापेक्षा जास्त कोणीही शिक्षित नाही. म्हणून, हळदीरामच्या प्रेरक कथेतून जाणून घेणे आणि शिकणे सर्व उद्योजक आणि व्यावसायिक विचारांना समजणे
फार महत्वाचे आहे.
परिचय:
भारताला स्वातंत्र्य मिळण्यापूर्वीच १९३७ मध्ये हल्दीराम साम्राज्य ची सुरवात झाली. याची सुरुवात गंगा भिसेन अग्रवाल यांनी केली होती.
हल्दीरामचा जन्म बीकानेर येथे एका मारवाडी कुटुंबात झाला होता आणि त्याचे लग्न चंपा देवीशी झाले होते. सुरुवातीला हळदीराम आपल्या वडिलांच्या
नामकीन व स्नॅक्सच्या दुकानात काम करायचा आणि मावशीच्या रेसिपीनुसार भुजिया विकत असे.
परंतु नंतर काही कौटुंबिक वादामुळे त्याने पत्नीसह घर सोडले.
त्यानंतर, तो आणि त्याच्या बायकोने घरी तयार केलेल्या मूग डाळ नमकीनची रस्त्यावर विक्री सुरू केली.
१९४६ मध्ये हेल्दीरामने बीकानेरमध्ये आपले पहिले दुकान सुरू केले आणि तेथे त्यांनी आपली बीकानेरी भुजिया विकली.
जिथे त्याने भुजियाला एक नवीन पद्धती ने बनवायला सुरवात केली ज्याच्या, मोठ पीठ घालून सारण पातळ केले जायचे, त्या मुळे भुजिया कुरकुरीत
व्हायच्या. या सर्व बदलांमुळे त्याची विक्री आणि उत्पन्न अनेक पटींनी वाढले.
नंतर, हेल्दीराम कोलकाता येथे एका लग्नाला गेले आणि तेथेच त्यांना तिथे दुकान लावण्याची कल्पना आली. या चरणात प्रथम बीकानेर भुजिया व्यवसाय
सुरू केला.
हळदीरामचा उदय:
१९८५ पासून, कंपनीचे भूतपूर्व सीएमडी असलेले हल्दीराम चे नातू शिव किशन अग्रवाल यांनी कंपनीच्या विस्तारावर काम सुरू केले आणि शेल्फ लाइफ आणि उत्पादनांचे पॅकेजिंग आंतरराष्ट्रीय पातळीवर सुधारले.
हल्दीरामने सध्या आपल्या पोर्टफोलिओचा विस्तार ७० हून अधिक वेगवेगळ्या नमकिन आणि स्नॅक्स, मिठाई, रीफ्रेशमेंट ड्रिंक्स, गोठविलेले पदार्थ आणि
द्रुत-सेवा रेस्टॉरंट्समध्ये सुरु केल्या. कंपनीच्या नागपूर, नवी दिल्ली, कोलकाता, बीकानेर येथे उत्पादन आहे. तसेच, हल्दीरामची स्वतःची किरकोळ बाजार
साखळी स्टोअर्स आणि नागपूर व दिल्लीत अनेक रेस्टॉरंट्स आहेत.
हळदीरामची उत्पादने श्रीलंका, युनायटेड किंगडम, युनायटेड स्टेट्स, कॅनडा, संयुक्त अरब अमिराती, ऑस्ट्रेलिया, न्यूझीलंड, जपान, थायलँड आणि इतर
यासह जगातील अनेक देशांमध्ये पाठवली जातात.
हल्दीराम ची परदेशी प्रतिस्पर्धी :
आंतरराष्ट्रीय बाजारात परदेशी अन्न व्यवसाय जरी मोठे असले तरी भारतीय बाजारपेठेत यशस्वी होण्यासाठी देशी पद्धतीने जावे लागते.
मॅकडोनाल्डच्या चा नॉन-व्हेज बर्गर चा जागी हल्दीराम ने व्हेज बर्गर ची ओळख करुन दिली.
मॅकलू टिकी बर्गर आणि मॅक महाराजा इत्यादी बर्गर किंवा अहमदाबादमधील पहिल्या सर्व-शाकाहारी दुकानात सबवे जैन काउंटर उघडले.
अलीकडेच, हल्दीरामने फ्रेंच बेकरी कॅफे ब्रियोचे डोरी यांच्याबरोबर एक विशेष मास्टर फ्रेंचायझी भागीदारी देखील केली, जगातील सर्वात मोठी बेकरी
साखळीत दाखल झाले. प्रथमच, ब्रायोचे डोरी कॅफे केवळ शाकाहारी भोजन देतील.
सन २०१६ मध्ये, हल्दीरामची कमाई ४ हजार कोटींनपेक्षा जास्त झाली आणि ते डोमिनोज व मॅकडोनाल्डच्या मिळकतंपेक्षा जास्त वाढले. सप्टेंबर २०१७
मध्ये पेप्सीको उत्पादनाला लेस, कुरकुरे, अंकल चिप्सची विक्रीही मागे टाकत हल्दीरामने भारताच्या स्नॅक कंपनीमध्ये प्रथम स्थान मिळवले.
मार्केटिंग रणनीती:
सुरुवातीच्या काळापासून, हळदीराम यांनी आपला ब्रँड वाढविण्यासाठी मार्केटिंग आणि जाहिरातींमध्ये जास्त गुंतवणूक कधीच केली नाही कारण त्यांनी
त्यांचा व्यवसाय मुख्यत्वे तोंडून बोलून पसरवला.
परंतु आता तीव्र स्पर्धेमुळे त्यांना मार्केटिंग आणि जाहिरातीचे महत्त्व समजले आणि ग्राहकाचे लक्ष वेधण्यास सुरुवात झाली.
हल्दीरामने “प्रेम रतन धन पायो” या बॉलिवूड चित्रपटाशी जोडले गेले होते आणि प्रमोशनसाठी एक स्पर्धा सुरू केली होती ज्याद्वारे त्यांनी १ कोटी पाकिटांचे
स्नॅक्स विकले.
हे पण वाचा :
OLA कडे एकही गाडी नाही, तरीही सगळ्या गाड्या त्याच्या कश्या ?
ZARA ब्रँड ची व्यवसाय कथाः 30 युरो पासून 6900 स्टोअरपर्यंतचा प्रवास
एलोन मस्कचे स्पेसएक्स, पैसे कसे कमवते?
Swiggy पैसे कसे कमावते?
Whatsapp, पैसे कसे कमवते?
ITC(इंडियन टोबॅको कंपनी) ची सक्सेस स्टोरी…