Fishing Business In India
Fishing Business In India in Marathi Explained | Marathi Mentor
भारतात मासे पालन करणे खूप फायदेशीर ठरू शकते, कारण भारतातील जवळपास 60 टक्के लोकाना मासे खायला आवडतात. मत्स्य शेतीला इंग्रजी भाषेत फिश फार्मिंग असेही म्हणतात. हा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी नदी असणे फार महत्वाचे आहे. त्याचबरोबर आपल्या देशात बरेच नद्या, तलाव आणि समुद्र आहे. ज्यांच्या मदतीने कोणीही हा व्यवसाय सुरू करू शकेल. हा व्यवसाय करण्यासाठी आपल्याला जमीन देखील आवश्यक आहे. ही जमीन टाकी, तलाव किंवा यासारखी जागा तयार करण्यासाठी वापरता येईल . मासे पकडल्यानंतर ते त्यांच्यात ठेवता येतात. या व्यापाराशी संबंधित इतर माहिती खाली आपल्याला दिली आहे.
मासे पालन(फिश फार्मिंग) का करावी ?
मासे हे केवळ भारतातच नाही तर जगभरात मागणी आहे. मागणी वाढण्याचे मुख्य कारण म्हणजे माशाची चव आणि त्यात उपस्थित असलेल्या अनेक प्रथिने आणि जीवनसत्त्वे. म्हणूनच, जागतिक बाजारात त्याचे मागणी वाढत आहे.
मत्स्य व्यवसाय (फिश फार्मिंग)
आम्ही वर सांगितल्याप्रमाणे हा व्यापार करण्याचे सर्वात मोठे स्रोत म्हणजे समुद्र, नद्या आणि तलाव. परंतु वाढत्या तंत्रज्ञानामुळे लोकांनी मासेमारीच्या जुन्या
नैसर्गिक पद्धतींचा त्याग केला आहे आणि नवीन पद्धती स्वीकारल्या आहेत. आता लोकांनी कृत्रिमरित्या तलाव किंवा टाक्या बांधून मासेमारीस सुरुवात केली
आहे. एवढेच नाही तर समुद्रापासून मासेमारीच्या व्यापारातही सतत घट झाली आहे. याचे कारण असे की लोक स्वत: हून मासे तयार करतात.
मासे पालन (फिश फार्मिंग) म्हणजे काय ?
मासे पालन म्हणजे माशाचे संगोपन करून त्याचे आकार वाढविणे आणि त्यांच्यापासून उद्भवणार्‍या माशांचे पालन करणे. इतकेच नाही तर मिळालेल्या
नफ्याच्या तुलनेत या व्यापारात झालेला खर्चही खूप कमी आहे. सरळ शब्दात सांगायचे झाले तर आपण सहजपणे नफा 5 – 10 पट मिळवू शकता.
मासेमारी साठी सर्वप्रथम मासे संगोपनासाठी तलाव किंवा टाकी बांधणे आहे. हे करण्यासाठी, आपल्याला जमीन आवश्यक आहे. म्हणजेच, पहिली पायरी
म्हणजे तलाव तयार करणे किंवा मासे ठेवण्यासाठी एक जागा.
मासे पालनासाठी तलावाची रचना आणि बांधकाम प्रक्रिया
आपण कित्येक मार्गांनी टाकी किंवा टँक तयार करू शकता, उदाहरणार्थ जर आपल्याला कठोर परिश्रम आणि वेळ वाचवायचा असेल तर. म्हणून आपण
मोठ्या प्लास्टिकच्या टाक्या खरेदी करू शकता. त्याच वेळी, जर आपल्याला ते जमिनीवर बांधायचे असेल तर मशीनच्या सहाय्याने आपण ते ठिकाण
तलावाच्या आकारात बनवू शकता. दुसरीकडे, जर तुमचे बजेट कमी असेल तर तुम्ही फावडीच्या मदतीने सहज तलाव तयार करू शकता. बांधकामानंतर,
जमिनीत ब्लीचिंग पावडर आणि चुना शिंपल्याची खात्री करा. असे केल्याने, निवडलेल्या क्षेत्रातील माशांचे नुकसान करणारे कीटक आणि अनावश्यक जीव
मरतात.
मासे पालन व त्यांचे खाद्य
माशांच्या व्यापाराला चालना देण्यासाठी मासे तलावात राहू शकतात आणि त्यांची संख्या वाढवू शकते. म्हणूनच, आपण माशांच्या आवश्यक अन्नाची आगाऊ
पूर्तता केली पाहिजे. हे लक्षात घ्यावे की मासेसाठी अन्न योग्य असावे आणि शक्य असल्यास माशांच्या प्रजाती लक्षात ठेवून त्या खाण्याची व्यवस्था करा. एवढेच नाही तर तलावाच्या पाण्याबाबतही काळजी घेणे महत्त्वाचे आहे. पाणी योग्य आहे की नाही हे तपासल्यानंतरच तलावामध्ये ठेवा.
भारतात माशांच्या जातींची कशी निवड कराल ?
मत्स्यपालनासाठी सर्वात महत्वाची आणि आवश्यक बाब म्हणजे शेतीसाठी माशांच्या प्रजाती निवडणे. रोहू, कटला, मरेल, टूना, गवत शार्प आणि हिसाला
मासे ही मुख्य प्रजाती भारतात आढळतात. अशा प्रजाती मान्सून आणि परिस्थितीनुसार देखील स्वतःला अनुकूल करू शकतात. म्हणजे भारतात व्यवसाय
करण्यासाठी अशा माशांची निवड करणे फायद्याचे ठरेल. त्याच वेळी, ही प्रजाती सहज भारतात आढळतात, म्हणून त्यांच्या किंमती देखील उपयुक्त आहेत.
माशाची देखभाल कशी कराल ?
हा व्यवसाय सुरळीत चालविण्यासाठी आपल्याला मजुरांचीही गरज आहे. जे या माशांची काळजी घेऊ शकतात आणि त्यांना वेळोवेळी अन्न देऊ शकतात. यासह, मासे सुरक्षित ठेवणे देखील खूप महत्वाचे आहे. त्याच वेळी, एखाद्या माशाला एखादा रोग झाल्यास अशा परिस्थितीत आपण पोटॅशियम परमॅंगनेट आणि मीठ म्हणजे सोडियम वापरावे. कारण माशामध्ये पसरलेले हे जंतू किंवा रोग संपूर्ण मासे आजारी बनवू शकतात. म्हणून माशांची विशेष काळजी घ्या.
पाण्याची गुणवत्ता राखणे :पाण्याची गुणवत्ता राखण्यासाठी आपल्याला आठवड्यातून एकदा तलावाची स्वच्छता करावी लागेल. तथापि,
आपण ही प्रक्रिया महिन्यात दोनदा करू शकता. यासह, आपणास तलावामध्ये भरलेल्या पाण्याचे पीएच मूल्य 7 ते 8 पर्यंत संतुलित करणे
देखील आवश्यक आहे. असे केल्याने माशांना शुद्ध पाणी मिळते आणि माशांची उत्पादन क्षमताही वाढते.
पाणी तपासणी उपकरणे : आपण पाण्याचे परीक्षण उपकरणे खरेदी करू शकता. त्याची किंमत सुमारे 1500 रुपये आहे, या उपकरणांची
पाण्याची गुणवत्ता तपासण्यासाठी आवश्यक आहे.
इतर उपकरणे आणि त्यांचे दर: पाणी भरताना आणि रिक्त करताना पंपचा वापर केला जातो, आपल्याला यासाठी पाईप्स देखील खरेदी करणे आवश्यक आहे. या मशीनची किंमत 3000 रुपयांपासून सुरू होते आणि लाखोंपर्यंत जाते. त्याच वेळी, आपल्या बजेटनुसार मशीन घ्या. यासह, आपल्याला तलावातील मासे काढण्यासाठी उपकरणे देखील खरेदी करावी लागतील.
मासे पालन करण्याचे बरेच मार्ग आहेत, परंतु मुख्यत: खाली नमूद केलेल्या तंत्रे बहुधा वापरली जातात. त्यांचा वापर करण्याचे मुख्य कारण म्हणजे कमी
किंमतीत अधिक नफा मिळवणे.
१ .केज सिस्टम
हे तंत्र महासागर, तलाव आणि नद्यांमध्ये वापरले जाते, म्हणजेच आपल्याला आपला सर्व व्यवसाय फक्त नदी किंवा समुद्राच्या पाण्यातच करावा लागतो.
मत्स्य व्यवसाय करण्याचा हा सर्वात सोपा आणि फायदेशीर मार्ग आहे. ज्याची किंमत खूप कमी आहे. या पद्धतीत आपल्याला समुद्राच्या किंवा नदीच्या
पाण्यामध्ये पिंजरा ठेवावा लागेल. परंतु समुद्रात या प्रकारचे जाळे टाकताना सावधगिरी बाळगा.
२. कृत्रिम तलाव तयार करून (तलावाची व्यवस्था)
हे तंत्र सर्वोत्कृष्ट तंत्र मानले जाते, यासाठी आपल्याला कृत्रिम पद्धतीने तलाव तयार करावा लागेल किंवा आपण जुन्या तलावाचा देखील वापर करू शकता.
परंतु त्याची देखभाल व व्यवसाय व्यवस्थित राखण्यासाठी थोडासा अधिक खर्च करावा लागू शकतो आणि त्यासाठी बरीच मेहनत देखील घ्यावी लागते.
परंतु माशांचे उत्पादन देखील उच्च प्रतीचे आहे आणि त्याचा भरपूर फायदा आहे.
फिश फार्मिंगचे फायदे काय आहेत ?
नुकत्याच झालेल्या सर्वेक्षणानुसार मत्स्यव्यवसाय व्यापारात सातत्याने वाढ होत आहे. अशाप्रकारे, या व्यवसायाद्वारे आपण दरवर्षी बरेच पैसे कमवू शकता.
एवढेच नव्हे तर आपण हा व्यापार परदेशी देखील घेऊ शकता आणि आपला मासा इतर देशांमध्येही निर्यात करू शकता.
हा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी फारसा खर्च येत नाही आणि आपण तो कमी किंमतीत म्हणजे कमी पैसे देऊन सुरू करू शकता. एवढेच नव्हे तर आपल्या
देशातील नद्यांमध्ये मासे मोठ्या प्रमाणात आढळतात. अशा परिस्थितीत या व्यवसायात कधीही घसरण होत नाही.
Fishing Business In India in Marathi Explained | Marathi Mentor
मासे पालन परवाना कसा मिळेल ?
भारतात कोणत्याही प्रकारचा व्यवसाय सुरू करण्यापूर्वी त्याची नोंदणी करावी लागेल. आपला व्यवसाय नोंदविण्यासाठी, आपल्याला एक फॉर्म भरावा
लागेल. ज्याला सरकारने उद्योग आधार असे नाव दिले आहे. एमएसएमई मंत्रालयाच्या कोणत्याही सरकारी कार्यालयात जाऊन आपण स्वतःची नोंदणी करू
शकता. ज्यासाठी आपल्याला आपल्या व्यवसायाशी संबंधित सर्व कागदपत्रे आणि ओळखपत्र, आधार कार्ड, पॅन कार्ड आणि मालकाचा फोटो इत्यादी घ्यावे
लागतील. नोंदणीनंतर तुम्हाला नोंदणी क्रमांक देण्यात येतो. ज्याचा उपयोग आपण शासनाने दिलेला अनुदान किंवा कर्ज मिळविण्यासाठी करू शकता. परंतु
आपल्याला हा व्यवसाय समुद्र किंवा नदीवर करायचा असेल तर शासनाकडून ना हरकत प्रमाणपत्र घेणे आवश्यक आहे.
लहान प्रमाणात आणि मोठ्या प्रमाणात मासे पालन
आपण हा व्यवसाय अल्प प्रमाणात सुरू केल्यास जमीन आणि कृत्रिम तलाव किंवा टब घेण्याचा खर्च वाढला असता. जर तुमच्याकडे जमीन असेल तर तुम्ही
त्यावर तलाव खणून आपण आपला व्यवसाय सुरू करू शकता. पाहिले असल्यास, आपली किंमत आपल्या व्यवसायाच्या स्तरावर आणि त्याचे अनुसरण
कसे करावे यावर अवलंबून असते. म्हणूनच, आपल्या बजेटनुसार व्यवसाय करण्याचे तंत्र निवडा. हा व्यवसाय मोठ्या प्रमाणात सुरू करण्यासाठी आपल्याला
अधिक जमीन आणि कृत्रिम तलावाची आवश्यकता आहे. त्याच वेळी, आपल्याला मासे पालन करण्याचे तीन मार्ग सांगितले गेले आहेत. ज्याची प्रक्रिया
प्रत्येक स्तरावर समान आहे.
मासे मार्केट कसे निवडाल ?
भारतातील बहुतेक प्रत्येक शहरात मासे विक्रीसाठी बाजारपेठ लावली जाते. जिथे आपणही जाऊन मासे विकू शकता. एवढेच नव्हे तर भारतातून मासे
परदेशातही पाठविले जातात. याशिवाय आपण आपली मासे थेट कोणत्याही हॉटेल किंवा लहान दुकानदारांना देखील विकू शकता.
मासे कसे पॅकेजिंग कराल ?
हॉटेल आणि दुकानदारांना मासे विक्री करण्यापूर्वी आपण ते चांगले पॅक करावे. जेणेकरून मासे त्यांच्याकडे योग्यरित्या आणि कोणत्याही त्रासात न घेता येऊ
शकतात. त्याच वेळी, आपण आपला मासा परदेशी किंवा अन्य राज्यात विकल्यास, आपल्याला अद्याप पॅकेजिंग आवश्यक आहे. आपण त्यांना कोणत्याही
प्रकारच्या पॉलिथीन बॅगमध्ये पॅकेजिंग करू शकता आणि आपल्याला या पिशव्या बाजारात सहज सापडतील.
फिश फार्म सुरू करण्यासाठी किती खर्च येईल ?
30 ते 50 हजार रुपयांदरम्यान आपण तलावाचा संपूर्ण सेटअप तयार करू शकता. त्यानंतर मासे बियाणे, अन्न, पाणी आणि विजेचे एकूण बिल १ ते दीड
लाख रुपये आहे. म्हणजेच हा व्यवसाय चांगल्या स्तरावर सुरू करण्यासाठी तुम्हाला किमान 2 लाख रुपयांची गरज आहे.
भारतात मासे पालन व्यवसाय नफा किती आहे ?
या व्यवसायात जर आपण एक लाख रुपयांची गुंतवणूक केली तर तुम्हाला किमान 3 पट नफा मिळू शकेल. या व्यतिरिक्त या व्यवसायातील नफा आपली
क्षमता, कार्यशैली आणि विपणन स्तरावर अवलंबून आहे. म्हणजेच, जर तुम्ही कठोर परिश्रम केले तर तुम्हाला चांगले फायदेही होतील.
Fishing Business In India in Marathi Explained | Marathi Mentor
Read This One :-
ट्विटर चे संस्थापक : जॅक डोर्सी | jack Dorcy Succes story
Quora पैसे कसे कमवते?
मायक्रोसॉफ्टचे सह-संस्थापक बिल गेट्सचा जीवन प्रवास | Bill Gates Lifestory