Amul Business Case Study in Marathi
१९४६ मध्ये सरदार वल्लभभाई पटेल यांच्या मार्गदर्शनाखाली त्रिभुवन दास पटेल यांनी अमूलची स्थापना केली. परिणामी, कैरा डिस्ट्रिंक्ट मिल्क युनियन
लिमिटेडचा जन्म १९४६ मध्ये झाला (नंतर त्याचे नाव अमूल असे ठेवले गेले). त्रिभुवन दास संघटनेचे संस्थापक अध्यक्ष झाले आणि ७० च्या दशकात
निवृत्त होईपर्यंत त्याचे नेतृत्व केले. नंतर त्यांनी डॉ. वर्गीज कुरियन यांना कामावर घेतले.
भारतातील ‘White Revolution’ म्हणून ओळखले जाणारे डॉ. वर्गीस कुरियन हे एक सामाजिक उद्योजक होते ज्यांची “अब्ज लिटर कल्पना” होती,
ज्यांचा जन्म २६ नोव्हेंबर १९२१ रोजी कॅलिकट, मद्रास प्रेसिडेन्सी ब्रिटीश इंडिया (सध्या कोझिकोड, केरळ, भारत) येथे झाला. त्याचे दुसरे नाव
‘मिल्क मॅन ऑफ इंडिया’ आहे.
त्यांचा व्यवसाय – जनरल मॅनेजर आणि नंतर एनडीडीबीचे अध्यक्ष (राष्ट्रीय दुग्ध विकास बोर्ड) आणि आयआरएमए (इन्स्टिट्यूट ऑफ रूरल मॅनेजमेंट, आनंद, बॉम्बे प्रांत) नंतर मुंबई राज्य आणि आता गुजरात, भारत.
संपूर्ण देशात आणि आता जगभरात दर्जेदार दुधाचे पदार्थ वितरीत करण्यासाठी अमूलने हे नाव आणि प्रतिष्ठा निर्माण केली आहे. भोजनाची आणि रेस्टॉरंटमधील व्यवसायातील लोक डिशची जाहिरात करतात की ते अमूल उत्पादने वापरतात. दूध प्रक्रिया व वितरण यावर कंपनीची मक्तेदारी होती.
जून १९४८ मध्ये दुधाचे पाश्चरायझेशन सुरू झाले. याचा अर्थ असा होतो की नाश न करता मोठ्या प्रमाणात दूध जास्त काळ साठवले जाऊ शकते.
यामुळे संपूर्ण समुदायाचे जीवन बदलले. १९९५ मध्ये केडीसीएमपीएल व इतर जिल्हा सहकारी संस्थांना एकत्र करून एक मोठा राज्य सहकारी म्हणजेच
‘गुजरात सहकारी दूध विपणन महासंघ लिमिटेड’ तयार केला गेला आणि जीसीएमएफएलने अमूलचा ब्रँड स्वीकारला.
डॉ. कुरियन यांनी भारतीय दुग्धशाळा अभियंता एच.एम.दलय यांना विचारले आणि त्यांनी म्हशीच्या दुधापासून स्किम्ड दूध व पावडर विकसित केले. हे एकटेच इतके उल्लेखनीय पाऊल होते की काही वर्षांनंतर, आज जगभरात याने ठोठावले आहे.
कंपनीचे मूल्यांकन:
अमूल दूध व दुग्धजन्य पदार्थांची विक्री करणार्‍या गुजरात को-कोपरेटिव्ह मिल्क मार्केटिंग फेडरेशन लिमिटेडने ३१ मार्च २०१९ रोजी संपलेल्या वर्षात १७
टक्क्यांची उलाढाल ३८५५० कोटी रुपयांवर पोचविली.
अमूल गटांची उलाढाल ५०००० कोटी रुपयांपेक्षा अधिक आहे, गेल्या दहा वर्षात अमूल फेडरेशनने १७ टक्के पेक्षा जास्त दराचा वार्षिक विकास दर
(सीएजीआर) साध्य केला आहे कारण जास्त धान्य खरेदी, नवीन बाजारपेठ जोडण्याच्या दृष्टीने सतत विस्तार करणे, नवीन उत्पादने बाजारात आणणे,
आणि संपूर्ण भारतभर दुधावर प्रक्रिया करण्याची क्षमता जोडणे.
कंपनीचा महसूल
अमूल दूध व दुग्धजन्य पदार्थांची विक्री करणारी गुजरात सहकारी दूध विपणन महासंघ लिमिटेड ३१ मार्च २०२० रोजी संपलेल्या वर्षात १७ टक्क्यांची
उलाढाल ३८५५०कोटी रुपयांवर पोचली आहे. अमूल समूहाची उलाढाल ५०००० कोटी रुपयांहून अधिक आहे, जी मागील वर्षाच्या तुलनेत १७% जास्त आहे.
गुंतवणूकदार आणि निधी
जीसीएमएमएफ (गुजरात सहकारी दूध विपणन महासंघ) ही अमूल ब्रँडची मालकीची असून पुढील सहा वर्षांत दूध व दुग्ध उत्पादनांसाठी प्रक्रिया क्षमता दुप्पट
करण्यासाठी गुंतवणूक करण्याची योजना आहे. अमूलच्या सध्याच्या दुधाच्या उत्पादनाच्या श्रेणीत सुमारे ४० उत्पादने आहेत. आणखी ३००० लहान
शहरांपर्यंत पोहोचण्याची त्यांची योजना. ते दररोज ९००० टन गुरांच्या चराचे उत्पादन दुप्पट करण्यात गुंतवणूक करीत आहेत. २०१०-११ मध्ये ७४ कोटी
रुपयांची विक्री झाली असून, २०२० पर्यंत ५०००० कोटी रुपयांची उलाढाल होत आहे.
प्रादेशिक आणि स्थानिक विक्रेते:
मिथक ‘पर्दाफाश? एफएसएसएआयचा दावा आहे की व्यापक प्रमाणात दर्जेदार भीती असूनही स्थानिक दूध ‘मोठ्या प्रमाणात सुरक्षित’ आहे
आयक्रीमच्यासारख्या उत्पादनाबद्दल बोलताना असंख्य आंतरराष्ट्रीय आणि राष्ट्रीय प्रतिस्पर्धी आहेत:
- क्वालिटी वॉल-
- वडीलाल-
- बास्किन रॉबिन्स-
कंपनी फायदेशीर आहे?
होय, कंपनी फायदेशीर आहे कारण स्थानानुसार विक्रीची उलाढाल देखील भिन्न असू शकते.
अमूलच्या मते ही उलाढाल दरमहा ५ लाख ते १० लाख रुपयांच्या दरम्यान असू शकते. तथापि, त्यासाठी गुंतवणूकीची आवश्यकता आहे आणि किमान रक्कम २ लाख रुपये इतकी आहे. एखादी व्यक्ती अमूलची
फ्रॅंचायझी घेऊ शकते आणि दरमहा चांगली कमाई करू शकते. अमूल संपूर्ण भारतभर पसरला आहे.
Amul Business Case Study in Marathi
Read This :-
एक टांगा चालक ने २००० कोटींची कंपनी कशी उभी केली, जाणून घ्या या मागचे Business Idea
Quora पैसे कसे कमवते?
Sharechat Business Case Study मराठी मध्ये…
JOIN US…